Welke waterpomp installeren?
Welk type warmtepomp is het meest geschikt voor mijn woning?
Vlaanderen wil verbod op aardgasaansluiting bij nieuwbouw met een jaar vervroegen, het moet al in 2025 ingaan. De torenhoge energieprijzen heeft de discussie over aardgas aangewakkerd. Om de afhankelijkheid van gas versneld af te bouwen, wil Vlaanderen de uitfasering van aardgas vervroegen. In een voorstel van decreet is nu sprake van een verbod vanaf 2025 in plaats van 2026.
De toekomst van verwarmingssystemen voor woningverwarming is elektrisch. Wie vandaag een nieuwbouwwoning plaatst of (grondig) renoveert, kiest het best voor een warmtepomp. Ook voor verbouwingen zijn er nu warmtepompen die geschikt zijn voor bestaande radiatoren. We maken een onderscheid tussen grond-waterwarmtepompen, lucht-waterwarmtepompen en lucht-luchtwarmtepompen.
Grond-waterwarmtepomp
Een grond-waterwarmtepomp onttrekt warmte uit de aarde om water mee op te warmen. Waar buitenlucht in de winter sterk afkoelt, blijft de temperatuur vanaf een bepaalde diepte in de grond constant, zelfs als het vriest. Grond-waterwarmtepompen zijn dus zeer performant en halen een constant rendement. Om geothermische energie te winnen, maakt dit type warmtepomp gebruik van een horizontaal captatienet of een verticale sonde in de bodem. In het eerste geval wordt een horizontaal netwerk van leidingen gelegd tot 2 meter diep. In die buizen zit een vloeistof die de aardwarmte opneemt en afgeeft in een warmtewisselaar. Zo’n captatienet vraagt heel wat ruimte (meestal anderhalf tot twee keer de te verwarmen oppervlakte), die niet verhard of bebouwd mag zijn.
Voor een verticale sonde wordt een gat tot honderd meter diep in de aarde geboord. Het boorgat neemt veel minder ruimte in beslag dan een horizontaal captatienet. Anderzijds zijn een geologisch onderzoek en (in sommige gevallen) een vergunning nodig voordat de boorwerken kunnen starten.
Door de ingrijpende grondwerken die nodig zijn voor een captatienet, is die optie vooral interessant bij nieuwbouw. Een verticale sonde vraagt minder ruimte en is dus ook perfect haalbaar bij renovatie
De nodige grond- of boring werken maken een grond-waterwarmtepomp de duurste warmtepomp om te installeren. Doorgaans levert dit type wel het hoogste rendement op, wat voor een snellere terugverdientijd zorgt.
Lucht-waterwarmtepomp
Dit type van warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht om er water mee op te warmen, ook bij vriesweer. Dat water kan je vervolgens gebruiken in de keuken en badkamer, of om je woning te verwarmen via de centrale verwarming of vloerverwarming.
Lucht-waterwarmtepompen zijn relatief eenvoudig en op diverse manieren te installeren. Bij een monoblokversie zitten de meeste of alle technische componenten in de buitenunit vervat. De output is warm water dat direct gebruikt wordt voor verwarming of warm water in huis. Dit betekent dat er in sommige gevallen zelfs geen binnenunit nodig is. Bij de variant “split” wordt warmte uitgewisselt tussen de buitenunit en een binnenunit via zogenaamde koelleidingen. In beide gevallen zit de compressor van de warmtepomp in de buitenunit.
Dankzij de ruime installatiemogelijkheden en de relatief eenvoudige plaatsing is een lucht-waterwarmtepomp een ideale optie voor nieuwbouw en renovaties. Ook wanneer je een woning verbouwt en de bestaande radiatoren behoudt, kun je vanaf nu een warmtepomp kiezen. Er zijn namelijk systemen die water op hoge temperatuur afgeven. Die zijn ideaal voor verbouwingen waarbij je de bestaande radiatoren behoudt. Een lucht-waterwarmtepomp is voordeliger dan een grond-waterwarmtepomp, omdat er geen boringen en grondwerken nodig zijn
Lucht-luchtwarmtepomp
Een lucht-luchtwarmtepomp is beter bekend als airconditioning. De meeste airconditioners zijn immers omkeerbare lucht-luchtwarmtepompen die niet alleen koelen, maar ook verwarmen. Om te koelen, neemt een airconditioner warmte uit de binnenlucht op en geeft hij die buiten af, waarna hij koude lucht de ruimte in blaast. Wanneer je wil verwarmen, zal de warmtepomp warmte ontrekken aan de buitenlucht door middel van een compressor en de opgewarmde lucht naar binnen brengen. Een lucht-luchtwarmtepomp bestaat uit een buitenunit en één (split) of meerdere (multi-split) binnenunits. Die zijn relatief compact en eenvoudig te installeren. Er bestaan verschillende modellen binnenunits die je op de grond, tegen een wand of aan het plafond kunt bevestigen. De buitenunit kan je discreet op de gevel of op de grond plaatsen. Er is dus een airco voor elke situatie.
Bovendien hebben moderne exemplaren bijzonder stille ventilatoren en zorgen ze snel voor een koelere of warmere ruimte. En aangezien je één buitenunit met meerdere binnenunits kunt combineren, is een lucht-luchtwarmtepomp een voordelige oplossing.
Luchtwarmtepomp wordt vaak gebruikt als bijverwarming wanneer je in hoofdzaak verwarmt met een ander type warmtepomp of met een gasketel. Bijvoorbeeld voor slaapkamers is is dat van toepassing. Een aircoverwarming is doorgaans het goedkoopste type van warmtepomp, maar het rendement ervan kan lager liggen dan andere soorten. Het is in elk geval een goede oplossing voor nieuwbouw- en renovatieprojecten met een kleiner budget of beperkte installatieruimte.
In zulke gevallen zijn grondboringen voor een grondwarmtepomp niet mogelijk. Ook wanneer er in een (te renoveren) woning niet overal radiatoren of verwarmingsleidingen zijn, is een airco een voordelig alternatief. De installatie gebeurt namelijk snel en eenvoudig.
Actief en passief je woning koelen
Een bijkomend voordeel van een warmtepomp tegenover gas of mazout is het feit dat je ze ook kunt gebruiken om je woning te koelen. Voor een lucht-luchtwarmtepomp (airconditioner) is dat vanzelfsprekend. Ook een lucht-waterwarmtepomp kan omkeerbaar zijn. Ze zal dan de warmte uit de buitenlucht of uit de bodem afkoelen alvorens ze in huis te leiden. Ze voert vervolgens koud water door je cv-leidingen of vloerverwarming, waardoor de binnentemperatuur met enkele graden daalt. De restwarmte wordt via de buitenunit geëvacueerd. Met een grond-waterwarmtepomp kan je passief koelen. In dat geval zal de warmtepomp het koudere water uit de grond rechtstreeks door je leidingen laten stromen, waardoor je een natuurlijk koeleffect verkrijgt. In combinatie met zonnewering is dit een uiterst energiezuinige manier om je woning in de zomer te koelen.
Wat is een hybride warmtepomp?