Houtbouw
Ongeveer 10% van de nieuwbouwprojecten bestaat uit hout. Dit ecologische bouwmateriaal staat bekend voor zijn duurzaamheid, maar er zijn ook nog andere voordelen.
Er zijn verschillende soorten houtbouw.
Houtskeletbouw
Binnen de houtbouw kunnen wij 4 kleine en 2 grotere bouwtechnieken onderscheiden: skeletbouw (houtskeletbouw en paal- en balkensysteem) en massieve houtbouw (cross laminated timber en houtstapelbouw).
Houtskeletbouw is de meest bekende houtbouw in Vlaanderen. Deze bouwtechniek waaide over uit de Verenigde Staten. De prefab houten constructie van stijl- en regelwerk zorgt ervoor dat je woning in een korte tijd opgetrokken kan worden.
Tussen het houten raamwerk wordt isolatiemateriaal aangebracht. De combinatie van hout als uitstekende isolator en kwaliteitsvol isolatiemateriaal brengt je meteen een stap dichter bij een energie neutrale woning. De houten binnen- en buitenbeplating zorgen dan weer voor de stabiliteit.
Hout is een licht materiaal en weegt dus minder zwaar op de fundering van de woning. Hout is tevens makkelijk te transporteren. Bij houtbouw worden er geen vochtige materialen zoals cement gebruikt, hierdoor moet de woning niet drogen. Het plaatsen van isolatie, nutsleidingen en gyproc kan onmiddelijk gebeuren.
Palen- en balkensysteem
Het houten skelet van een woning dat volgens het paal- en balkensysteem gebouwd wordt, bestaat uit grote kaders. Lange palen die tot het dak reiken, vormen samen met horizontale balken een zeer open constructie. Het grootste voordeel van deze bouwmethode is de stevigheid. Dankzij de gelamineerd of massief houten kolommen ontstaat een zelfdragende constructie. Ideaal voor architecten die grote open ruimtes, hoge ramen of deuren willen creëren.
Naast glaswerk kunnen houten kaders ook opgevuld worden met geïsoleerde panelen. Ook langs de buitenkant wordt deze houtbouw geïsoleerd. Op vlak van gevelbekleding heeft houtskeletbouw evenveel mogelijkheden als traditionele bouw. Houtbouw kan dezelfde uitstraling hebben van een traditionele nieuwbouw.
Soorten massieve houtbouw
Cross laminated timber (Ook wel kruislaaghout genoemd)
Massieve houtbouw is ons welbekend uit Scandinavische landen of landen als Duitsland en Zwitserland. Drie tot zeven massieve platen worden bij deze techniek kruiselings verlijmd met mekaar. Hierdoor ontstaan erg stevige, stabiele, maar toch vrij lichte wanden en vloeren. Ideaal voor woningen met zowel één als meerdere verdiepingen.
Ook op vlak van isolatie doet deze houtbouwtechniek het bijzonder goed. Niet enkel de houten balken zijn bijzonder goed isolerend materiaal. Aan de buitenkant van de gevel wordt net zoals bij traditionele bouwtechnieken isolatie aangebracht. Hierdoor kan een woning uit houtbouw heel energiezuinig of zelf energieneutraal zijn.
Houtstapelbouw
Naast de CLT-methode (cross laminated timber) bestaat ook nog een andere vorm van massieve houtbouw: de houtstapelbouw. Je kent deze techniek vast van de authentieke blokhutten of tuinhuisjes. De gebouwen hebben vaak een charmante en ambachtelijke uitstraling. Houten balken worden via een tand-groefsysteem op mekaar gestapeld en verlijmd. Deze techniek is minder voorkomend bij woningen. Toch is het net zoals bij de andere houtbouwtechnieken mogelijk om de buitenzijde af te werken met ander, meer traditioneel materiaal zoals bakstenen.
De voordelen
Ecologisch bouwmateriaal: indien duurzaam beheerd, is hout een quasi onuitputtelijke bron. Het is ook gemakkelijk recycleerbaar en herbruikbaar, dus je hebt weinig afval. Voor de productie is bovendien zes keer minder energie nodig dan voor beton.
Je woning moet geen duizenden liters vocht uitzweten (beton, pleisterwerken, chape …).
Hout isoleert goed. De poreuze structuur houdt goed lucht vast. En lucht isoleert. Daardoor is hout performanter op het vlak van isolatie dan bijvoorbeeld baksteen of beton. Je werkt met een natuurlijk materiaal dat zonder bijkomende techniek de vochtwaarden op peil houdt. Dat zorgt voor een extra comfortgevoel.
Enorm snelle bouwmethode: binnen een drietal maanden kan je huis wind- en waterdicht zijn.
Licht materiaal (tot een vijfde lichter in vergelijking met een traditionele bouw), je bespaart op funderingen.
Gemakkelijk toe te passen bij renovaties, bouwen van een extra verdieping en uitbreidingen.
Bij brand behoudt het materiaal nog lang zijn dragende functie.
Ook goed bestand tegen aardbevingen.
De aandachtspunten
Akoestische isolatie: houten structuren doen het op dit vlak wat minder goed dan de traditionele opbouw. Al bestaan er vandaag heel wat oplossingen om geluidsoverdracht in te perken en zelfs weg te werken. Het ontwerp is cruciaal. Maak goede afspraken met je architect en aannemers.
Thermische inertie: hoe zwaarder je materialen, hoe beter ze de warmte of koude opslaan. Bij sommige houtbouwtechnieken (bijvoorbeeld skeletbouw) is de massa beperkt. Hierdoor heb je een minder goede buffer tegen hoge of lage temperaturen. Dit vang je op door goed te isoleren, een degelijk ventilatiesysteem, zonwering…
Communicatie: je moet al snel heel wat knopen doorhakken. En ook je ontwerp moet goed zitten met het oog op luchtdichtheid, bouwknopen… Houten woningen worden namelijk meestal geprefabriceerd in de fabriekshal. Ook hier is dus een goede communicatie en afstemming met je architect en aannemers van belang.